Tình trạng trẻ suy dinh dưỡng ở trẻ em là tình trạng rất phổ biến trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Tuy biểu hiện ban đầu có thể thầm lặng, tuy nhiên bệnh có thế dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như; Suy yếu hệ miễn dịch, gây chậm phát triển về thể chất và trí tuệ ở trẻ,… nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. bài viết sau sẽ giúp các bậc phụ huynh giải đáp các thắc mắc về bệnh suy dinh dưỡng ở trẻ như trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì? chăm sóc như thế nào…
Suy dinh dưỡng ở trẻ em là gì
Tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em là tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng bao gồm thiếu năng lượng, chất đạm hay chất béo và vi chất dinh dưỡng khác. Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ em dưới 3 tuổi. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng ở Việt Nam có độ tuổi dưới 5 rơi vào khoảng 19,6% đến dưới 20%, tương đương với trên 230.000 trẻ em suy dinh dưỡng cấp nặng dưới 5 tuổi mỗi năm. Những con số trên quả thật là đáng báo động và chứng minh được sự cấp thiết về việc hiểu biết về bệnh lý cũng như cách xử trí, phòng tránh suy dinh dưỡng ở trẻ.
Phân loại Suy dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng ở trẻ em có thể được phân thành 3 loại chính:
Thể nhẹ cân: là khi suy dinh dưỡng làm cân nặng của trẻ thấp hơn mức chuẩn của trẻ cùng tuổi, giới tính được xác định bằng cân nặng thấp hơn chuẩn của trẻ cùng tuổi. và giới tính. Loại nhẹ cân phản ánh tình trạng suy dinh dưỡng kéo dài cũng như tình trạng suy dinh dưỡng tại thời điểm đánh giá.
Trẻ suy dinh dưỡng thấp còi : là tình trạng chậm phát triển kéo dài dẫn đến hậu quả trẻ không đạt được kích thước cần thiết so với trẻ cùng tuổi trong quần thể tham chiếu, được định nghĩa là dưới cùng độ tuổi và giới tính tiêu chuẩn của trẻ. Dạng thấp còi phản ánh tình trạng chậm phát triển mãn tính, vẫn tồn tại trong quá khứ, có thể bắt đầu ngay từ giai đoạn bào thai do mẹ bị suy dinh dưỡng.
Thể nhẹ cân: khi chỉ số cân nặng/chiều cao của trẻ giảm xuống đáng kể so với giá trị khuyến nghị trong dân số tham chiếu, được xác định là cân nặng/chiều cao của trẻ dưới cùng độ tuổi và giới tính chuẩn của trẻ. Thể trạng gầy còm phản ánh tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính do không tăng cân hoặc giảm cân.
Những lý do làm gây nên suy dinh dưỡng ở trẻ
Phụ huynh không đủ kiến thức trong việc nuôi dạy con
Một số sai lầm thường gặp nhất có thể kể đến như không cho trẻ bú sữa mẹ đẩy đủ, xây dựng chế độ ăn uống chưa hợp lý, cách xử trí, kiêng kẽ khi trẻ mắc bệnh còn nhiều sai lầm
Cai sữa sớm
Sữa mẹ là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng lý tưởng, cai sữa quá sớm sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho trẻ. Tốt nhất nên cho trẻ bú mẹ đến khi trẻ được 2 tháng tuổi. Lưu ý, các mẹ không nên cai sữa cho bé khi chưa có các thực phẩm ăn bổ sung cho trẻ, khi trẻ bị ốm hay vào những ngày hè nóng bức.
Do một số bệnh lý về nhiễm khuẩn hay ký sinh trùng ở đường ruột như giun, sán,…
Những bệnh này sẽ dẫn đến chứng biếng ăn cũng như giảm sự hấp thu các chất dinh dưỡng từ thức ăn của trẻ
Một số bất thường về thể chất
Những trường hợp đặc biệt như trẻ bị sinh non, dị tật môi/ hở hàm ếch hay có những dị tật bẩm sinh… có khả năng bị suy dinh dưỡng cao hơn trẻ khỏe mạnh bình thường
Trẻ biếng ăn
Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do cách chế biến thức ăn không phù hợp với lứa tuổi hay khẩu vị của trẻ, Chăm sóc trẻ không đầy đủ, gây căng thẳng dẫn đến biếng ăn tâm thần.
Một số nguyên nhân khác như chăm sóc y tế không kịp thời, dùng thuốc không phù hợp cũng có thể gây nên tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ
Cách để mẹ nhận biết trẻ suy dinh dưỡng
Mẹ nên cân, đo chiều cao của trẻ hàng tháng, đối chiếu với biểu đồ tăng trưởng chuẩn – biểu đồ này thường có trong bệnh án của trẻ suy dinh dưỡng. Đối với trẻ dưới 2 tuổi mẹ nên cân đo hàng tháng, còn đối với trẻ trên 2 tuổi, 3 tháng tuổi mẹ nên cân đo các chỉ số cho con một lần. Khi trẻ được cân liên tục trong 3 tháng, tức là đường cân nặng giảm theo chiều ngang hoặc hướng xuống dưới là biểu hiện của trẻ bị suy dinh dưỡng.
Đối với những bà mẹ không có điều kiện cân, đo cho con hàng tháng thì cần quan sát các biểu hiện của trẻ để nhanh chóng nhận biết trẻ suy dinh dưỡng. Khi thấy con mình thấp bé hơn những đứa trẻ cùng tuổi, ăn ít, chán ăn, da xanh xao, chân tay bủn rủn, thậm chí teo cơ, ngủ nhiều, tâm trạng không tốt, kém linh hoạt thì nên tiến hành thăm khám. cho trẻ đi khám dinh dưỡng chuyên khoa để xác định xem trẻ có bị suy dinh dưỡng hay không và có những biện pháp can thiệp kịp thời.
Tuy nhiên trên đây chỉ là một trong những dấu hiệu trẻ bị suy dinh dưỡng, mẹ cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa dinh dưỡng để chẩn đoán và xác định một cách chính xác.
Hậu quả khôn lường của suy dinh dưỡng ở trẻ em
Theo WHO, 54% trường hợp tử vong ở trẻ em ở các nước đang phát triển (trong đó có Việt Nam) có liên quan đến tình trạng suy dinh dưỡng vừa và nhẹ. Trẻ suy dinh dưỡng nếu không được phát hiện và cs biện pháp điều trị kịp thời sẽ phải đối mặt với hàng loạt vấn đề như: không lớn được, sức đề kháng kém gây dễ ốm, chậm phát làm chậm sự triển trí não, ngôn ngữ hay giao tiếp…. vì vậy việc cho trẻ đi thăm khám và kiểm tra định kì là cực kỳ quan trọng
Những lưu ý cho phụ huynh khi chăm sóc cho trẻ suy dinh dưỡng
Vệ sinh cá nhân: bà mẹ thường xuyên tắm rửa vệ sinh thân thể cho trẻ, tạo cho trẻ thói quen giữ vệ sinh răng miệng, không ăn nhiều đồ ngọt để phòng ngừa sâu răng, viêm lợi, tạo thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đại tiện. móng tay của trẻ em. Không để trẻ em bò trên nền đất bẩn. Không cho trẻ mút ngón tay cái, lau tay bẩn lên mặt, không cho đồ vật, đồ chơi bẩn vào miệng để tránh mắc bệnh giun sán.
Khuyến khích trẻ: Động viên, khuyến khích trẻ thường xuyên, tạo cảm giác vui vẻ trong bữa ăn. Các mẹ có thể cùng gia đình cho trẻ ăn, mọi người vừa ăn vừa nói chuyện vui vẻ. Các bà mẹ đừng bao giờ la mắng, đe dọa hay đánh đập con cái. Điều này tạo nên áp lực tâm lý, khiến trẻ ngày càng sợ ăn, nặng hơn là tình trạng suy dinh dưỡng của trẻ.
Điều quan trọng là phải biết cách điều trị ban đầu tại nhà khi trẻ bị bệnh, đặc biệt nếu trẻ bị tiêu chảy hoặc nhiễm trùng đường hô hấp. Ngoài việc dùng thuốc, cần chú ý chế độ chăm sóc và dinh dưỡng hợp lý để giúp trẻ nhanh khỏi bệnh và khỏi bệnh. Nếu trẻ bị nhiễm khuẩn, mẹ nên làm theo hướng dẫn của bác sĩ chứ không nên cho trẻ dùng bất cứ loại thuốc kháng sinh nào.
Trẻ suy dinh dưỡng nên ăn gì
Một chế độ ăn uống hợp lý là đủ chất là tối quan trọng đối với trẻ suy dinh dưỡng, thậm chí đôi nó còn quan trọng hơn cả việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh. Cụ thể, các mẹ nên cho trẻ ăn thành nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa một ít để đảm bảo lượng ăn của trẻ, đồng thời cung cấp nhiều năng lượng hơn so với trẻ bình thường. sau đây là một số điều chỉnh bạn có thể áp dụng cho khẩu phần ăn của con trẻ
Tăng cường ăn chất đạm: Trẻ bị suy dinh dưỡng cần phải tăng lượng chất đạm hơn nhu cầu của trẻ bình thường để có thể nhanh chóng phục hồi tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn: Tăng dần calo / kg từ 90.150 Kcal / kg cân nặng / ngày, và tăng dần lượng đạm từ 2g / kg lên 57g / kg / ngày. Nên dùng thức ăn động vật như trứng, thịt, sữa, cá, tôm, cua … hoặc có thể dùng đạm thực vật như đậu, đỗ, lạc, vừng.
Tăng hàm lượng chất béo: Chất béo cung cấp cho trẻ năng lượng gấp đôi chất bột và chất đạm. Vì vậy, trong bữa ăn hàng ngày của trẻ suy dinh dưỡng, mẹ nên tăng cường lượng chất béo.
Bổ sung một số vi chất dinh dưỡng (vitamin và khoáng chất) để nhanh lấy lại tình trạng dinh dưỡng, ăn ngon miệng và làm sao để tăng cân.
Ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng thêm một số thực phẩm bổ sung cho trẻ nhằm tăng cướng sức đề kháng, tăng hấp thu cũng như phòng tránh một số bệnh lý, ốm vặt thường gặp ở trẻ.
Lựa chọn bột cốm ameriw – thực phẩm bổ sung hiệu quả cho trẻ suy dinh dưỡng
Tuy việc bổ sung các chất dinh dưỡng cho trẻ tốt nhất nên được cung cấp theo các thực phẩm cũng như chế độ ăn hàng ngày. Nhưng bạn cũng có thể lựa chọn một số thực phẩm bổ sung chất lượng để có thể cái thiện tình trạng sung dinh dưỡng ở trẻ một cách nhanh chóng. Trong đó bột cốm ameriw với những thành phần chính không những đã được chứng minh có hiệu quả ưu việt mà còn độ an toàn cao đối với trẻ nhỏ như
Superoxide Dismutase (SOD): Được biết đến là chất chống Oxy hóa hàng đầu có khả năng làm giảm sản xuất các loại oxy phản ứng stress oxy hóa với hoạt tính chống viêm mạnh và tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể.
Thymomodulin có tác dụng ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp, hỗ trợ điều trị các bệnh tự miễn hay các bệnh do suy giảm miễn dịch… Thymomodulin còn là một hoạt chất tương tự với hormon của cơ thể do đó có độ an toàn rất cao
Lactoferrin hay còn biết đến là kháng thể tự nhiên trong sữa mẹ là một trong những hệ thống phòng thủ đầu tiên có tác dụng chống lại các tác nhân vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào cơ thể của trẻ cũng như tham gia gián tiếp vào các phản ứng miễn dịch đặc hiệu của cơ thể.
